In de EU is de overheidssector een van de meest gegevensintensieve sectoren. Open data heeft op korte termijn veel aan bekendheid gewonnen en het aantal publieke datasets is over de jaren sterk toegenomen. Open data is een belangrijk speerpunt in de digitale strategie van de EU en de nationale overheidsdiensten. Maar wat is het is precies? Waar komt het vandaan? Wat kan je ermee? Waar vind je al die data? En wat is de economische meerwaarde ervan?
Quid?
Open data is een ruwe set data, zonder gevoelige of persoonlijke informatie. Denk bijvoorbeeld aan bevolking per gemeente, weergegevens, gemeentegrenzen, adresinformatie van zwembaden en pleinen, enzovoort. Wanneer deze data in een gemakkelijk te verwerken formaat (zoals Excel) door iedereen gratis gebruikt en verspreid kan worden, dan kan ze voor verrassende resultaten zorgen.
Profit?
Overheden spelen slim in op open data, door programma’s en platformen op te richten waarmee je allerhande gegevens gemakkelijk terug kan vinden. Op die manier kunnen bedrijven, start-ups of studenten deze data hergebruiken en wordt ondernemerschap getriggerd. Open data kan bijdragen aan de ontwikkeling van tools of apps, die op hun beurt weer een meerwaarde kunnen betekenen voor overheidsdiensten. Open data stimuleert innovatie, biedt instrumenten voor alternatieve besluitvorming en draagt bij tot het ontwikkelen van een Vlaamse kenniseconomie.
Naast het stimuleren van ondernemerschap, kan de overheid dus ook zelf mee profiteren. Het ter beschikking stellen van open data kan zorgen voor betere publieke dienstverlening, administratieve kostenverlaging en verhoogde interactie met burgers, bedrijven en organisaties. Daarnaast zorgt het voor meer transparantie over de overheidswerking en worden de diensten de laatste jaren steeds hipper. Onze hoofdstad toont alvast het goede voorbeeld.
Toepassingen
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voert al een aantal jaar een open databeleid in het kader van ‘Brussels Smart City’. Door zo veel mogelijk van haar gegevens en documenten via een open licentie aan te bieden, wil Brussel haar burgers, ontwikkelaars, ondernemingen en verenigingen aanzetten om deze gegevens te benutten.
Zo werd de applicatie Where’s My Villo? ontwikkeld, die gebruik maakt van open gegevens van de Villo!-stations. De app koppelt deze gegevens aan data van gebruikers van gedeelde fietsen. Zo kunnen fietsers via de applicatie een bericht sturen wanneer zij problemen ondervinden bij het gebruik van een Villo, zoals bijvoorbeeld een gebrek aan fiets of stalling, een kapotte of slecht rijdende fiets, problemen met de officiële Villo!-app, enzovoort. Op basis van de inlichtingen over de Villo!-stations (zoals bv. het aantal keer dat een station geen fiets of stalling ter beschikking heeft) kan Where is my Villo? een lijst voorleggen van de slechtst functionerende. De openbaarmaking van gegevens leidt dus tot meer transparantie over de Villo!-dienst en zet de private operator aan om de kwaliteit van zijn dienst te verbeteren (andere verdeling van fietsen, verplaatsing van stations, nieuwe stations, frequentere overbrenging van fietsen tussen stations,…).
Ook op Waze worden verkeersgegevens van reizigers ingezameld, die dan verder benut worden door ze te koppelen aan de open data over wegenwerken.
De stad Rennes in Frankrijk dacht eraan om de geografische gegevens van 80.000 verlaagde trottoirlocaties openbaar te maken. Twee ontwikkelaars hebben hiermee een applicatie gecreëerd die reisroutes voor personen met een beperkte mobiliteit uitstippelt. Naast personen met een beperkte mobiliteit, heeft de stad er zelf ook baat bij: ze is toegankelijker en kan meer bezoekers ontvangen.
Conclusie
De Europese Commissie maakt duidelijk in haar datastrategie dat de Europese regels inzake privacy, gegevensbescherming en mededingingsrecht te allen tijde gerespecteerd dienen te blijven. Indien de regels voor de toegang tot en het gebruik van gegevens eerlijk, praktisch en duidelijk verloopt, kan open data voor oplossingen op verschillende niveaus zorgen. Een mooi resultaat van verschillende partijen die samen nadenken. Teamwork makes the dream work, niet waar?
Meer weten over big data en open data, twijfel niet om ons te contacteren op hallo@dejuristen.be.
Geschreven door Emiel Koonen, Legal Adviser deJuristen, en Kris Seyen, Partner deJuristen
