Stad Gent wil het fenomeen van crowdfunding een extra duwtje in de rug geven en lanceert op 16 maart haar eigen crowdfunding website. Hieruit blijkt dat crowdfunding steeds meer aan populariteit wint. Nog niet zo lang geleden echter hinkte België ten aanzien van hun buurlanden achterop inzake crowdfunding. In Nederland bijvoorbeeld werd er twintig keer meer geld ingezameld via crowdfunding dan bij ons. Dit kwam mogelijks door de onduidelijkheid die heerst over het juridisch statuut van crowdfunding. Mensen weten niet welke garanties hen geboden worden en riskeren het dan ook niet om te investeren in een misschien heel talentvolle en jonge ondernemer. Het feit dat crowdfunding desondanks toch aan populariteit wint maakt de nood aan een duidelijkere wetgeving nog meer accuut.
Crowdfunding: wat is het?
We beginnen echter bij het begin: wat is crowdfunding nu eigenlijk? Crowdfunding is een alternatieve manier om een project te financieren. Wanneer ondernemers of verenigingen een project willen financieren, wordt er normaal gesproken naar de bank gegaan. Crowdfunding werkt zonder kredietinstellingen, maar zorgt daarentegen voor direct contact tussen investeerder en ondernemer.
Uit liefdadigheid of ondernemingszin
Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen verschillende vormen van crowdfunding. De inzamelactie die uitgebreid in het nieuws is gekomen voor de Brusselse elektricien wiens auto vernield werd tijdens de stakingen kan als een handeling van liefdadigheid worden gezien. In dat geval is er sprake van giften. Het oorspronkelijke doel van crowdfundig is echter het volgende: een ondernemer wil een project starten, maar heeft onvoldoende startkapitaal. Om dit kapitaal te verwerven biedt hij of zij het project aan en vermeldt het benodigde bedrag erbij. Op deze manier kan iedereen investeren in het project. In deze bijdrage gaat het om deze laatste vorm van crowdfunding.
In het geval van de elektricien verwachten mensen niets terug voor hun inbreng, dit verandert echter wanneer ze bijdragen aan het startkapitaal van een, misschien later, succesvolle onderneming. De vraag is echter wat kan je verwachten of misschien belangrijker, kan je IETS verwachten van je return on investment?
Veel is afhankelijk van hoe de investering wordt gekwalificeerd. Gaat het om een lening, dan is het vrij makkelijk om je rendement te berekenen. Vóór de onderneming geld begint in te zamelen, heeft zij vastgesteld hoeveel interest zij voor de lening wenst te betalen.
Bij een belegging daarentegen word je blootgesteld aan de resultaten van de onderneming. Wanneer je hebt geinvesteerd in een succesvol project zal je doorgaans beloond worden door de uitbetaling van een deel van de winst of door de winst die je haalt uit de doorverkoop van jouw aandelen (waarvan de regels bepaald zijn in de financieringsvoorwaarden. Heel vaak zal het de onderneming zelf zijn die bepaalt wanneer de tijd rijp is om aandeelhouders uit te betalen).
Welke garanties heb ik?
Het grote probleem is echter de onduidelijkheid die heerst omtrent het wetgevend kader inzake crowdfunding. De vraag die elke investeerder zich dan ook stelt is of ze (wettelijke) garanties hebben en zo ja welke? Juist deze onduidelijkheid zorgde in het verleden voor een gebrek aan interesse in crowdfunding en kan als problematisch worden gezien nu crowdfunding desondanks toch aan populariteit wint. Nochtans blijft crowdfunding een interessant middel om jonge ondernemers een kans te geven.
De FSMA heeft geprobeerd om in de chaos toch enige orde te scheppen door het opstellen van een reglementair kader voor crowdfunding. Veel hangt echter af van welk soort rendement het project aanbiedt (belegging/lening), of het gaat om een openbaar bod of niet,…
Wie zich bijvoorbeeld tot financiering door het grote publiek richt, moet in bepaalde gevallen erkend worden door de Nationale Bank. Bovendien is er steeds een informatieplicht: investeerders moeten op de hoogte gebracht worden van de risico’s, de kosten en de eventuele winsten die verbonden zijn aan de belegging. Ook bestaat vaak de verplichting om een prospectus te publiceren die goedgekeurd is door de FSMA.
Op naar een sui generis wet?
Er is dus wel degelijk sprake van een wetgevend kader, maar dit bestaat tot nu toe uit een samenraapsel van rechten en verplichtingen uit vier verschillende wetten, elk met hun eigen toepassingsgebied. Helaas, want crowdfunding kan nochtans een ideaal middel zijn om de jonge ondernemer de kans te bieden om zijn droom waar te maken. Een sui generis wet inzake crowdfunding is gezien de stijgende populariteit van crowdfunding een must en zou kunnen dienen als laatste duwtje om de nog steeds bestaande kloof inzake interesse in crowdfunding met onze buurlanden te dichten.
Tot deze wet er komt moeten we het echter stellen met dit lappendeken aan rechten en verplichtingen. Vandaar is het uitermate belangrijk dat u (zowel investeerder als promotor) zich voldoende informeert voor u begint. Naar analogie met het gezegde een gewaarschuwd man is er twee waard, kan in casu dan ook besloten worden met de woorden: een geïnformeerd man is er twee waard.
Voor verdere informatie betreffende het reglementair kader inzake crowdfunding: contacteer deJuristen.
Deze juridische bijdrage werd geschreven door Tijs Deltour bij deJuristen.
