De Omnibus-richtlijn. Nog méér B2C regels?

30 mei 2022 | Consumentenrecht, e-Commerce, e-Compliance

Je zag het misschien al passeren: de EU komt nogmaals met regels rond consumentenbescherming op de proppen. Het recht staat duidelijk niet stil! Ben je nog mee met al deze wijzigingen?

Wij presenteren je de “Omnibus-richtlijn”, in het Latijn: de richtlijn voor allen. Alle ondernemingen die in de B2C e-commerce actief zijn, worden namelijk door de bepalingen uit deze richtlijn getroffen. En dat op meerdere vlakken! Of zie het als een omnibus (boek): een bundeling van ‘verhalen’ rond één thema, hier: de consument.

Wij zetten voor jou kort enkele van de belangrijkste wijzigingen in de spotlight.

Omnibus – alle?

De ‘koosnaam’ van de richtlijn vat het goed samen; er verandert van alles.

Voor de geïnteresseerden, de volledige naam van de richtlijn is trouwens: Richtlijn (EU) 2019/2161 van het Europees Parlement en de Raad van 27 november 2019 tot wijziging van Richtlijn 93/13/EEG van de Raad en Richtlijnen 98/6/EG, 2005/29/EG en 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad wat betreft betere handhaving en modernisering van de regels voor consumentenbescherming in de Unie.

Een mondvol, we zijn er ons van bewust.

De richtlijn wijzigt 4 reeds bestaande richtlijnen. Deze gaan over de volgende materies:

  • onrechtmatige bedingen,
  • prijsaanduiding,
  • oneerlijke handelspraktijken, en
  • consumentenrechten.

Maar wat verandert er nu juist?

Nieuwe aankondigingsregels voor prijsverminderingen

Er is sprake van een prijsvermindering wanneer je schrijft: “25% korting” of ook “5 EUR korting”. Wanneer je echter in jouw promotie zegt “beste/laagste prijzen”, val je niet onder de regels. Dit laatste is immers een meer algemene marketingclaim, en geen echte prijsverlaging.

Bij de aankondiging van een prijsvermindering moet de consument nu ook de vorige prijs kennen. Als je dus een kortingsprijs vermeldt, zal je ook steeds de referentieprijs moeten vermelden. De referentieprijs is de laagste prijs die je in een periode van 30 dagen voor de prijsvermindering hebt toegepast.

Stel je geeft een korting van 25%. Op dat moment kost het kledingstuk in de winkel 60 euro, maar 2 weken geleden (of om het even wanneer tijdens de voorbije 30 dagen) was de prijs slechts 50 euro. De referentieprijs is dan 50 euro, en dus niet de huidige 60 euro. De korting zal je dus moeten toepassen op die 50 euro. En dit zelfs met je hogere huidige prijs!

Waarom nu juist deze verplichting? Met deze regel wil men vermijden dat ondernemers met de prijzen gaan spelen, bijvoorbeeld door net voor de solden een hogere prijs te hanteren en zo tijdens de solden een mooie prijsvermindering te kunnen aanbieden. Dat komt namelijk neer op misleiding van je klanten! En is dus niet toegestaan.

Voor nieuwe producten (producten die minder dan 30 dagen op de markt zijn) en bij progressieve prijsverminderingen gelden licht andere regels. Voor bederfbare producten gelden de regels zelfs helemaal niet.

Deze regels zijn trouwens van toepassing op alle verkoopkanalen, maar gelden wel voor alle kanalen apart. Wanneer je een webshop en een fysieke winkel hebt, moet je voor de bepaling van de referentieprijs dus enkel kijken naar het specifieke verkoopkanaal. Bij een korting in de webshop moet je voor de prijsvermindering dus geen rekening houden met de prijzen in de fysieke winkel.

Met het oog op de aankomende solden (de zomersolden starten in België op 1 juli) zal je dus jouw prijspolitiek nog even onder de loep moeten nemen!

Extra informatieverplichtingen

Bereid je voor, want op dit vlak wijzigt er het meest.

Verplichte informatie

Jouw webshop zal nu steeds verplicht een telefoonnummer én een e-mailadres ter beschikking moeten stellen. De fax is wel overboord gegooid, want wees eerlijk, niet meer van deze tijd. Daarnaast mogen ook andere vormen van online communicatie verstrekt worden, op voorwaarde dat de consument deze correspondentie, de datum en het tijdstip kan bewaren.

Personalisering van prijzen

Ook zal je jouw consumenten moeten informeren wanneer je de prijzen personaliseert op basis van geautomatiseerde besluitvorming.

Realtime prijsbepaling, waarbij de prijs snel kan wijzigen naargelang de vraag op de markt, is echter geen personalisering in deze zin.

Consumentenbeoordelingen

Wanneer je webshop voorziet in een review-mechanisme, zal je die praktijk ook moeten toelichten.

Het gaat om informatie over of en hoe je garandeert dat de reviews afkomstig zijn van consumenten die het product daadwerkelijk hebben gebruikt of aangekocht. En ook informatie over hoe die beoordelingen worden verwerkt: is er voor de review betaald, zijn het zowel de positieve als negatieve reviews, enz.

Een voorstel over hoe je dit zou kunnen implementeren, is door bij de review-sectie een hyperlink te plaatsen naar een specifieke informatiepagina.

Los van de informatieverplichting, is er nu ook een expliciet verbod in de wet ingeschreven. Het plaatsen of de opdracht geven tot het plaatsen van valse beoordelingen of aanbevelingen van consumenten is niet toegestaan.

Onlinemarktplaatsen

Voor onlinemarktplaatsen komen er ook extra informatieverplichtingen bij. Bij een onlinemarktplaats moet je denken aan platformen zoals eBay en 2dehands, of ook Bol.com. Het gaat om een dienst die gebruik maakt van software, waaronder een website, beheerd door of namens de onderneming, die consumenten in staat stelt op afstand overeenkomsten te sluiten met andere ondernemingen of consumenten.

Op jouw onlinemarktplaats zal je:

  • inzicht moeten verschaffen in de parameters/criteria die je gebruikt om de zoekresultaten te rangschikken. En dit moet gebeuren in een specifieke afdeling van de online interface, en dus niet verstopt in jouw algemene voorwaarden!
  • de hoedanigheid van de tegenpartij moeten verduidelijken. Is de persoon van wie de consument koopt een onderneming of een andere consument?
  • moeten aangeven dat wanneer de tegenpartij geen onderneming is, de consumentenrechtenbescherming niet van toepassing is.
  • moeten informeren over de manier van verdeling van de verplichtingen tussen jezelf en de verkoper, zodat de consument weet wie hij moet aanspreken. Ook deze informatie mag niet enkel in de algemene voorwaarden zijn opgenomen.

Uitbreiding beschermingsregels naar “gratis” digitale inhoud en diensten

De beschermingsregels voor consumenten waren gekoppeld aan overeenkomsten waarbij de consument een prijs betaalt. Het toepassingsgebied van deze consumentenrechten wordt nu ruimer.

Ook wanneer de consument geen prijs betaalt, maar in ruil voor de digitale inhoud of digitale dienst zijn persoonsgegevens verstrekt, is deze beschermd. Wanneer de tegenprestatie met andere woorden bestaat uit data, i.p.v. een betaling, gelden de beschermingsregels (waaronder een herroepingsrecht en informatieverplichtingen) nu ook.

Dit zorgt voor consistentie: ongeacht of de digitale inhoud of dienst tegen de betaling van een prijs, dan wel in ruil voor persoonsgegevens wordt verstrekt, dezelfde bescherming speelt (op enkele beperkte uitzonderingen na).

Hogere sancties

Zonder sancties hebben regels weinig nut. Er komen daarom nu enkele indicatieve criteria om het bedrag van een geldboete te bepalen bv. de ernst, omvang en duur van de inbreuk, of er reeds eerder inbreuken zijn geweest, of je financieel voordeel uit de inbreuk hebt gehaald,…

De boetes kunnen snel de hoogte inschieten, want ze kunnen gaan tot 4% (soms zelfs 6%!) van de totale jaaromzet, of tot 2 miljoen euro als er geen informatie beschikbaar is over de jaaromzet. Het gaat dus om hoge bedragen!

De sancties zijn niet alleen hoger, er komt o.a. ook een strengere bestraffing op het gebruik van onrechtmatige bedingen. Het loutere gebruik van een beding dat op de zwarte lijst staat (zonder dat er sprake is van kwade trouw), kan nu bestraft worden met een boete tot 10.000 euro of 4% van jouw jaaromzet. Hoog tijd dus om jouw algemene voorwaarden hierop nog eens te controleren!

Conclusie

Wanneer je online goederen of diensten aan consumenten aanbiedt, zal deze nieuwe Omnibus-wetgeving een impact hebben op jouw activiteiten. Voor webshops denken we dan vooral aan de regels over de aankondigingen van prijsverminderingen, informatie over reviews en de verplichtingen voor onlinemarktplaatsen.

De nieuwe Belgische wet tot omzetting van de Omnibus-richtlijn is op 28 mei 2022 inwerking getreden. Heb jij je werkwijze al aangepast aan al deze nieuwe verplichtingen? De manier waarop je tot nog toe gewoon was om informatie te presenteren, zeker voor webshops, zal immers niet langer voldoende zijn!

Heb je nood aan juridische hulp bij de implementatie? Of heb je vragen over bepaalde aspecten van deze nieuwe wetgeving? Aarzel dan zeker niet om onze experten te contacteren via hallo@dejuristen.be.

Geschreven door Chloë Vanderstraeten, Legal Adviser deJuristen, en Kris Seyen, Partner deJuristen

Onze diensten

Information Technology

Intellectuele Eigendom

Privacy

e-Compliance