Cryptocurrencies zoals Bitcoin en Ethereum hebben de afgelopen jaren enorme populariteit verworven en zijn nu een gevestigde vorm van digitale valuta. De cryptomarkt is echter een relatief nieuwe en grotendeels ongereguleerde sector. Hierdoor zijn er best wat risico’s en onzekerheden verbonden aan het beleggen in cryptocurrencies, zoals volatiliteit, beveiligingsproblemen, en gebrek aan transparantie.

Zeker wat dit laatste betreft wil de Belgische wetgever de consument beter beschermen door het invoeren van nieuwe regels op de reclame voor dergelijke virtuele munten.

Wettelijke bevoegdheid FSMA

De Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) kreeg de wettelijke bevoegdheid om via een reglement de reclame op virtuele munten te omkaderen, en hier ook op toe te zien. Het is dit reglement dat op 17 maart 2023 werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, en dat na 2 maanden (op 17 mei 2023 dus) in werking zal treden.

Aanleiding voor deze ingreep is de vaststelling dat advertenties voor cryptocurrencies, die ook gericht zijn op Belgische consumenten, vaak gebruik maken van allerlei nieuwe distributiekanalen en sociale netwerken zoals TikTok en Instagram. De verliezen die eind 2021 en begin 2022 werden geleden door consumenten die in cryptocurrencies investeerden, waren een belangrijk signaal om in te grijpen en ervoor te zorgen dat de consument voortaan betere informatie zou krijgen.

3 krachtlijnen om de consument te beschermen

Het nieuwe reglement gaat uit van 3 krachtlijnen:

  • Als basisprincipe moet de reclame correct en niet-misleidend zijn
  • De reclame moet verplichte vermeldingen omvatten die wijzen op de risico’s
  • Massacampagnes moeten op voorhand gemeld worden aan de FSMA

Correcte en niet-misleidende reclame

Het reglement legt de voorwaarden vast waaraan de reclame moet voldoen. Zo mag de reclame geen nadruk leggen op de mogelijke voordelen zonder ook een correcte indicatie te geven van de risico’s, beperkingen of voorwaarden. De reclame mag ook geen verklaring bevatten over de toekomstige waarde of rendement en moet opgesteld zijn in een begrijpelijke taal.

Maar was is reclame? Veel meer dan je zou denken!

Het reglement beschouwt immers elke mededeling die tot doel heeft de aankoop of inschrijving van een of meer virtuele valuta te bevorderen, ongeacht het gebruikte medium of de wijze van verspreiding, als “reclame”. Om het even wat, zelfs de loutere inhoud van een website of een Instagram-post die publiekelijk toegankelijk is, kan dus reclame zijn voor consumenten.

Bovendien valt iedereen die in ruil voor de reclame een beloning of ander voordeel ontvangt, onder het toepassingsgebied van de nieuwe regels, ongeacht of de reclame regelmatig beroepsmatig dan wel occasioneel wordt gemaakt. Het is duidelijk dat influencers, die vaak worden ingezet voor dit fenomeen, dus ook in het vizier lopen!

Verplichte vermeldingen

De reclame mag dus niet misleidend of onjuist zijn, en moet natuurlijk herkenbaar zijn als reclame.

We weten intussen al dat geld lenen ook geld kost, en dat roken kanker veroorzaakt, maar ook voor cryptocurrencies vindt de regelgever het blijkbaar noodzakelijk om een duidelijke waarschuwing in te bouwen en verplicht te maken.

Virtuele munten, reële risico’s. De enige garantie in crypto is het risico.

Elke advertentie moet dus beginnen met de deze waarschuwing: “Virtuele valuta, echte risico’s. De enige garantie in crypto is risico.” Bovendien moeten verder ook meer gedetailleerde waarschuwingen (of een link ernaar) worden opgenomen, en is het niet toegestaan om in de advertentie beweringen te doen die deze waarschuwingen zouden verhullen of minimaliseren.

Voorafgaande aanmelding voor massacampagnes

Wordt de advertentie bovendien verspreid bij minstens 25.000 consumenten, dan moet de FSMA minstens 10 dagen vooraf op de hoogte worden gesteld. Dit werkt niet opschortend, maar moet de toezichthouder in de gelegenheid stellen om de adverteerder om een aanpassing te verzoeken, of om zelf een waarschuwing te publiceren.

Conclusie

Nieuwe technologieën en nieuwe distributiekanalen. Gebrekkige financiële educatie bij consumenten en gewiekste profiteurs. Een slechte cocktail die heel wat drama’s kan veroorzaken, en waarbij het recht doorgaans wat achterop hinkt. Deze maal heeft de wetgever echter redelijk snel ingegrepen.

Dat dit weer tot wat extra regeltjes moet leiden, is helaas onafwendbaar. De discussie kan gevoerd worden of de consumenten werkelijk zo gepamperd moet worden, maar diegenen die hier moord en brand over zullen schreeuwen, zullen doorgaans dezelfden zijn met niet zo zuivere bedoelingen.

Van minstens even grote betekenis als het regelgevend kader, is echter de sensibiliserende rol die de FSMA zich toemeet. Alhoewel financiële educatie thuishoort in ons onderwijssysteem, zal de FSMA hier zelf het voortouw nemen door het beschikbaar stellen van videomateriaal en spelmodules die specifiek gericht zijn op jongeren, wat toch wel een belangrijke doelgroep is in dit verhaal.

Wil je intussen toch op de juiste wijze reclame maken voor cryptocurrencies, en twijfel je over wat je nu wel of niet mag en moet zeggen? Contacteer onze experten  via hallo@dejuristen.be.

Geschreven door Kris Seyen, Partner deJuristen

Onze diensten

Information Technology

Intellectuele Eigendom

Privacy

e-Compliance