Laat ons beginnen bij het begin. Über, het technologiebedrijf uit California, staat erom bekend overal waar ze hun activiteiten uitrollen voor een ware hetze te zorgen. Dat is niet onlogisch, gezien de mensen van Über op een zodanig creatieve en vooruitstrevende manier gebruik maken van de technologie, dat klassieke taxidiensten zich al snel in het nauw gedreven voelen. Ons inziens hebben de taxidiensten in dat geval twee opties. Optie één: zij gaan voor de spiegel staan en stellen zich constructief en competitief op, door zichzelf te gaan heruitvinden en de vruchten van de technologische revolutie van de voorbije decennia te implementeren in hun eìgen businessmodel kan de taxisector zomaar meesurfen op de positieve golf die Über met zich meebrengt. Optie twee: zij dulden geen concurrentie, en stappen naar de rechtbank.
Het hoeft niet te verwonderen dat de taxisector zich meteen tot de rechtbank heeft gericht, zonder eerst in dialoog te gaan met Über om constructief op zoek te gaan naar een oplossing. In het gerecht vindt de taxisector namelijk een gedroomde bondgenoot. Technologie evolueert razendsnel, en die evolutie zal, volgens de wet van Moore, nog zeker tot 2020 zo blijven. Het is precies die razendsnelle evolutie die ervoor zorgt dat klassieke sectoren zoals de geneeskunde, advocatuur en nu dus ook personenvervoer, voor ultieme uitdagingen komen te staan.
Sommige sectoren slagen er wonderwel in deze uitdagingen te adapteren en om te zetten in business-opportunities. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de geneeskundige sector, die recent aankondigde dat doktersvoorschriften binnenkort volledig elektronisch zullen worden, fantastisch toch? Helaas reageert niet elke sector even enthousiast
op de technologische revolutie. Een zeer spijtig voorbeeld is dat van de advocatuur en het gerechtelijk systeem in het algemeen, dat niet alleen sloom en stoffig oogt, maar ook te maken heeft met een gigantische gerechtelijke achterstand die zonder twijfel zou kunnen worden opgelost door het integreren van moderne technologische processen in alledaagse gerechtelijke procedures.
Een ander voorbeeld van een sector die de technologische revolutie als een bedreiging ervaart, zo bleek recent: de sector van het personenvervoer. Meteen nadat Über bekendmaakte dat zij binnenkort, zij het in een light-versie (met name uberpop), voet aan wal zouden zetten in Brussel, sloeg de ijskoude paniek menig Brussels taxibedrijf om het hart. Het idee alleen al dat een bedrijf dat zeer handig gebruik maakt van een enorm gebruiksvriendelijke smartphone-app, moedig de concurrentie zou aangaan met een gevestigde waarde in het Brussels straatbeeld, was genoeg om zich tot het justitioneel apparaat van ons land te wenden.
Alsof dat nog niet genoeg was, werd ook de Brusselse politiek graag voor de kar van de taxilobby gespannen. Met name Brussels minister van vervoer, mevrouw Brigitte Grouwels, toonde zich enorm gewillig om meteen drie wagens van Überpop-chauffeurs in beslag te nemen.
Dergelijke protectionistische maatregelen zijn volgens ons symptomatisch voor de mindset waarin zowel de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht zich in ons land wentelen. Eerder dan het recht te hanteren als een soort katalysator voor technologische vooruitgang, wordt het gebruikt om precies die technologie die onze economie de broodnodige ademruimte zou kunnen geven, af te remmen.
Vanuit heel Europa komen studenten naar ons land om de specifieke technologische opleidingen als ‘New media and communication technology’, ‘devine digital design and deuvelopment’ of ‘digital arts and entertainment’ te volgen. Het is in ons land dat onontgonnen talent de kans krijgt zich te ontwikkelen tot echte experts. Bedrijven als Google en Microsoft openen belangrijke vestigingen in zowel Vlaanderen, Brussel als Wallonië. Ons land heeft ontegensprekelijk het potentieel zich te ontplooien tot centrumregio in Europa en bij uitbreiding zelfs de wereld. Willen wij echt dat het recht, dat ons bij deJuristen zò dierbaar is, die schitterende vooruitzichten zal belemmeren?
Kennen onze beleidmakers dan echt absoluut geen schroom? Als een bedrijf zoals Über, dat onder andere Google onder haar aandeelhouders mag tellen, ervoor kiest om in België haar activiteiten te ontplooien, dan moeten wij dat verwelkomen zoals een Nobelprijswinnaar die een lezing komt geven in een Vlaams auditorium. Über zou moeten worden bedankt, omdat ze nieuwe, creatieve en technologische impulsen durft sturen in een klassieke sector in ons land. De komst van Über had alles om steeds grotere stenen van de berg te laten rollen.
De argumentatie van Über is even helder als modern. Het systeem van ÜberPop is in principe niet meer dan een creatieve invulling aan het begrip autodelen. Doordat je meereist met een particulier, en in principe gewoon betaalt voor zijn brandstof, hoeft ÜberPop zich niet te houden aan de reglementering die geldt voor Brusselse taxibedrijven. Daaruit volgt uiteraard ook dat zij niet kunnen genieten van de privileges die taxichauffeurs worden geboden. Zo mag de Über-chauffeur geen gebruik maken van de bus- en taxistroken en van de taxistaanplaatsen aan drukbezochte plaatsen. Hoezo oneerlijke concurrentie?
Wij vragen ons af waar de lijn zal worden getrokken. Als ik met mijn collega na een vermoeiende werkdag samen naar huis rijd, en ik vraag mijn collega hiervoor bij te dragen in de kosten van mijn Diesel, mag ik dan een klacht van de Brusselse taxilobby verwachten? Dunne lijn, als je het ons vraagt.
Ons lijkt het vooral van primordiaal belang dat er snel wordt gehandeld om deze evolutie een halt toe te roepen. We zijn erin geslaagd als regio een voorsprong op te bouwen in vergelijking met de ons omringende landen en regio’s zoals bijvoorbeeld Oost-Europa voor wat betreft technologie. Die voorsprong is te danken aan innovatieve ondernemers en een gevarieerd en relevant aanbod op het niveau van het hoger onderwijs. Als het recht en de politiek nog lang als remmingsmiddel zal blijven dienst doen, zullen andere regio’s de achterstand ongetwijfeld dichtrijden, en als dat gebeurt dreigt het zwaartepunt te verschuiven, weg van ons, hetgeen zou leiden tot een gigantische hoeveelheid technologische infrastructuur die niet meer wordt benut, de gevolgen hiervan kunnen ons inziens niet te overzien zijn.
Wij kunnen niet genoeg benadrukken hoe zeer wij deze gang van zaken betreuren. Als voorvechter van het zogenaamde Recht 2.0 voelen wij ons geraakt in de dieptse kern van onze activiteiten.
Deze bijdrage werd geschreven door Karel-Jan Vercruysse, legal assistant bij deJuristen.
Ook Neelie Kroes, Vice-President van de Europese Commissie, is niet zo blij met de uitspraak:
I’m absolutely outraged at decision of a court in #Brussels to ban @Uber + issue drivers €10,000 fines for each pick-up. Cartel! More coming
— Neelie Kroes (@NeelieKroesEU) April 15, 2014