Loïc: kanshebber of valsspeler?

22 mei 2015 | Auteursrecht, Intellectuele Eigendom

#

Deze blogpost is een opinie, en vertegenwoordigt niet noodzakelijk de mening van het kantoor.

 

Loïc Nottet. Van zero tot halve hero in Vlaanderen, en daarbuiten. De deelname voor België in het Eurovision doet het goed. Zo goed zelfs, dat zijn single ‘Rhythm’ binnensluipt in de top 20 in Nederland, Rusland, Armenië, Luxemburg en Oostenrijk. In België weet de single zelfs de eerste plaats te veroveren.

Bijna ongezien voor een nieuw lied, zou je denken. Je mag verwachten bij een muzikaal stuk dat herhaling vereist is om een bepaald lied tot een hit te maken. De single Rythm roept echter onmiddellijk een connotatie op bij een bekende voorganger.

Vandaar de vraag van vandaag: speelt Loïc vals?

 

Lorde-boy

Het Belgische twitter vond het wel aangenaam dat Loïc doorstootte naar de finalisten. Patriotten als we zijn, is enige relativering ons niet vreemd. Buiten België was de visie een stuk kritischer. Loïc kreeg de naam Lorde-boy. Waarom? Luister vooral zelf:

Loïc Nottet (Rhythm)

Lorde (Royals): 

De gelijkenis, en met name de intro van beide songs zijn opmerkelijk gelijklopend. De teksten (of lyrics) zijn uiteraard verschillend, maar muziektoon en ritme lopen vrijwel identiek over de eerste tien tot twintig seconden.

 

 

Auteursrechtinbreuk?

Het auteursrecht is een erg breed juridisch begrip. Als we kijken naar de precieze wetsdefinitie (in de Wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten), zien we dat creaties bescherming krijgen wanneer het gaat om een ‘werk van letterkunde of kunst’. Teksten, kunstwerken, boeken, tekeningen, schilderijen, maar evengoed muzikale composities vallen hieronder. Om te kijken of er sprake is van een inbreuk in dit geval, moeten we vooreerst kijken of de muziek van Lorde wel aan de voorwaarden voldoet om bescherming te genieten.

De voorwaarden zijn rechtlijnig, maar staan bij elke concrete casus voor de rechtbank toch opnieuw ter discussie. Het werk moet origineel zijn, het werk moet uitgedrukt zijn in een concrete vorm, en het moet het resultaat zijn van een creatieve inspanning van de auteur. Lorde’s Royals voldoet aan alle voorwaarden. Er rust dan ook ontegensprekelijk auteursrecht (en naburige rechten, wat ons echter te ver brengt in deze opinie) op het muziekstuk.

 

Hoe raakt Loïc er dan mee weg?

Die vraag kan tweeledig beantwoord worden.

Het meest voor de hand liggende antwoord is dat Sony Music Belgium (de agent van Loïc) een licentie of overeenkomst heeft met de agent (Universal Records) van de Nieuw-Zeelandse Lorde, voor het hergebruik van bepaalde tonen en noten in de compositie. Hierover werd echter niks bekendgemaakt.  Ook de songwriters zijn verschillend. Loïc deed beroep op de in Brussel wonende Amerikaanse Beverly Jo Scott (één van de juryleden bij The Voice Belgique, waarover later meer). Lorde haar teksten komen van de hand van  Joel Little en Ella Yelich O’Connor.

Een tweede antwoord kan gevonden worden in het juridisch begrip ‘adaptatie’. Het adaptatierecht kent twee vormen: adaptatie door transpositie en adaptatie door superpositie. In het eerste geval gaat het om een beschermd auteurswerk waarbij nieuwe en originele vormelementen worden toegevoegd (denk aan een verfilming van een bestaand boek). In het tweede geval, de superpositie, gaat het om bestaand auteurswerk waarbij een ander auteurswerk wordt toegevoegd, zodat men een nieuw auteursrechtelijk beschermd werk krijgt. In dit geval zou het gaan om superpositie. Maar is dat wel zo?

De grote concrete vraag stelt zich of Loïc’s Rythm voldoende afwijkt, of tenminste voldoende nieuwe concrete elementen toevoegt aan het bestaande werk van Lorde. De meningen hierrond zullen verschillen, maar het feit blijft: de inspiratie is ontegensprekelijk. En ook bij een adaptatie, blijft een vergoedingsregeling van stand, of tenminste een akkoord van de oorspronkelijke auteur. Of dat zo is, zullen we wellicht snel merken door de wereldwijde aandacht voor het lied.

 

Besluit

Ongeacht het risico om met deze opinie de halve Belgische bevolking (of tenminste het deel dat zich nog interesseert voor Eurovision) tegen mij te krijgen, is de deelname van Loïc betwijfelbaar, minstens te bekritiseren. Als er een voorafgaand akkoord is tussen Sony Belgium en Universal, is er geen vuiltje aan de lucht. Dat zou immers impliceren dat Lorde vergoed zal worden voor de aandacht die Rythm op dit moment krijgt, aandacht die het zonder Lorde’s Royals wellicht niet zou krijgen.

Is er geen akkoord, dan kan men alleen maar besluiten dat België vals speelt. Inspireren mag, kopiëren nog altijd niet. Er mogen ook nuchtere patriotten bestaan, niet?

In de rand van dit verhaal: Loïc deed eerder mee aan Belgique got talent, met, u raadt het al… Royals.

https://youtu.be/LSsfbuXk9Yo

 

Deze column werd geschreven door Matthias Dobbelaere-Welvaert, partner bij deJuristen.

 

Onze diensten

Information Technology

Intellectuele Eigendom

Privacy

e-Compliance