In een B2B omgeving geldt een verregaande contractuele vrijheid… Maar is die vrijheid wel zo zaligmakend voor alle contractspartijen?
Als kleine onderneming of start-up is het fijn om een ‘grote vis’ binnen te halen als klant. Maar die grotere onderneming staat vaak sterker, of positioneert zich minstens zo door te stellen dat haar (aankoop)voorwaarden niet onderhandelbaar zijn. Als kleinere leverancier heb je vaak weinig of geen onderhandelingsmarge ten opzichte van de grote(re) onderneming.
Het is dan ook niet eenvoudig om iets in te brengen tegen de soms overdreven betalingstermijn die een grotere onderneming zichzelf toekent. Zo zijn betalingstermijnen van 60 of 90 dagen in algemene voorwaarden van grote bedrijven veelal geen uitzondering.
Die contractuele ‘vrijheid’ is dus relatief…
Wet Betalingsachterstand
De Wet Betalingsachterstand (wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties) regelt sinds 2002 de rechten van ondernemingen in geval van betalingsachterstand door de tegenpartij.
Zo voorziet de wet een standaard betalingstermijn van 30 dagen. Finaal laat diezelfde wet ook een ruime contractuele vrijheid toe: ondernemingen zijn vrij om hier in hun onderlinge contracten (of algemene voorwaarden) van af te wijken. Op die manier kunnen dus tóch langere betalingstermijnen gehanteerd worden. Die wet slaagt er hierdoor onvoldoende in om ondernemers te beschermen tegen betalingsachterstand.
Een beetje strenger
In 2019 heeft de wetgever de Wet Betalingsachterstand verstrengd om ervoor te zorgen dat de betalingstermijn in elk geval beperkt zou blijven tot 60 dagen.
Maar omwegen bleven mogelijk door bijvoorbeeld de kaart van de ‘verificatietermijn’ te trekken. Dit is een termijn die toelaat om de conformiteit van de geleverde goederen of diensten te verifiëren. Op die manier begint de betalingstermijn pas effectief te lopen na die verificatie.
Ook de nieuwe B2B Wet (wet van 4 april 2019 betreffende betrekking tot misbruiken van economische afhankelijkheid, onrechtmatige bedingen en oneerlijke marktpraktijken tussen ondernemingen) is, althans gedeeltelijk, tegemoet gekomen aan de problematiek door regels op te leggen om onevenwichtige contractvoorwaarden tussen ondernemingen aan te pakken.
Nochtans is de methode van de “grijze bedingen” uit de nieuwe B2B Wet niet zaligmakend. In the end blijft ‘de kleine vis’ dus mogelijk toch nog verweesd achter.
De corona-crisis heeft de problematiek van (te lange) betalingstermijnen bovendien (nog) scherper gesteld.
Verdere verstrenging vanaf 1 februari 2022
De nieuwe wet van 14 augustus 2021 is een wetswijziging van de Wet Betalingsachterstand. Concreet schroeft de wetgever de contractuele vrijheid op vlak van betalingstermijnen verder terug.
De wet voorziet nu, met ingang van 1 februari 2022, dat ondernemingen geen betalingstermijnen meer kunnen opnemen van meer dan 60 dagen. In tegenstelling tot de eerdere wetgeving laat deze nieuwe wet geen contractuele afwijking meer toe.
Ook achterpoortjes opnemen is tevergeefs. Een controleperiode inbouwen om de facturen na te kijken kan nog steeds. Maar de duur van deze controleperiode moet binnen de termijn van 60 dagen vallen. Contractuele afspraken over de ontvangstdatum van de factuur (om zo de start van de betalingstermijn kunstmatig vooruit te schuiven) zijn niet langer mogelijk: de klant moet ten laatste op het moment van levering (van de diensten) aan de leverancier alle informatie bezorgen die nodig is om de factuur te kunnen opmaken (zoals bijvoorbeeld een P.O. nummer). De betalingstermijn begint te lopen om moment van ontvangst van de factuur.
Wat met jouw bestaande algemene voorwaarden?
De nieuwe wet is van toepassing op alle B2B overeenkomsten en op alle ondernemingen (let wel: de wet voorziet dat er bij KB voor bepaalde sectoren uitzonderingen bepaald kunnen worden). Jouw huidige algemene voorwaarden zullen dus moeten voldoen aan deze nieuwe vereiste!
Aangezien de nieuwe wet in werking treedt op 1 februari 2022, kijk je best voor het eind van dit jaar jouw algemene voorwaarden na. Immers, alle bepalingen die strijdig zijn met deze nieuwe wet, zijn nietig en worden dus voor niet geschreven gehouden. Indien een contract toch nog zou voorzien in een betalingstermijn langer dan 60 dagen, zal die termijn automatisch teruggeschroefd worden tot 30 dagen.
Twijfel je of jouw algemene voorwaarden de toets van deze nieuwe wetgeving doorstaan? Contacteer ons geheel vrijblijvend via contact@dejuristen.be.
Geschreven door Sarah Dello, Senior Legal Adviser deJuristen, en Kris Seyen, Partner deJuristen
