Help. Mijn IT/IP-contract is aangetast door Corona!

19 maart 2020 | IT-recht

Sinds enkele weken is Corona of Covid-19 geen Chinese ver-van-mijn-bed show meer, maar heeft het virus ook het Belgische grondgebied bereikt. Dit heeft niet alleen een impact op de algemene gezondheid van de Belgische bevolking, maar ook op de economische ‘gezondheid’ van elk Belgisch bedrijf. Meer dan ooit tracht men naar een oplossing te zoeken om dit dreigend probleem het hoofd te kunnen bieden. Een belangrijke bekommernis in de IT/IP-sector betreft de uitvoering van lopende contracten. Wat moet er gebeuren als een contract niet meer uitgevoerd kan worden? Wordt dit beschouwd als overmacht? Met deze blog proberen wij een antwoord te bieden op deze prangende vraag over de aanpak van IT/IP-contracten binnen jouw eigen onderneming in tijden van het Coronavirus.

Overmacht versus imprevisieleer

Een contractspartij zou in eerste instantie kunnen proberen om de uitvoering van haar contractuele verplichtingen op te schorten tot het moment waarop de coronabesmettingsgraad aanzienlijk is afgenomen. Dit zal ze rechtvaardigen door zich te beroepen op overmacht. Nochtans is er niet altijd sprake van overmacht in geval van zulke epidemie-uitbraken. Er moet immers een onderscheid gemaakt worden tussen twee begrippen.

In het Belgische contractenrecht wordt ‘overmacht’ doorgaans gekenmerkt als een situatie die zich voordoet buiten de menselijke wil, bijvoorbeeld een terroristische aanslag of een natuurramp, maar ook plotse ziektes kunnen als overmacht worden beschouwd… Indien er zich een situatie van overmacht voordoet, wordt de uitvoering van de overeenkomst onmogelijk en zal de contractspartij bijgevolg vrijgesteld worden van iedere verplichting. Overmacht moet niet uitdrukkelijk in een overeenkomst worden opgenomen, al wordt dit wel sterk aangeraden omwille van de vaagheid van dit begrip.

Wordt de uitvoering van de overeenkomst daarentegen niet onmogelijk gemaakt, maar zorgt de situatie er alleen voor dat de uitvoering bemoeilijkt of verzwaard wordt, dan is er geen sprake van overmacht. Dit is de theorie van de imprevisieleer. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om een stijging van grondstofprijzen. Wil je als contractspartij ook in dergelijke situaties een vrijstelling van de verplichtingen bekomen, dan moet dit uitdrukkelijk in de overeenkomst worden ingeschreven.

Concreet betekent dit dat wanneer de overheid bijvoorbeeld een algemeen reisverbod zou opleggen om verspreiding van het Coronavirus tegen te gaan, waardoor een bepaalde dienst door jouw onderneming niet langer kan worden uitgevoerd, je de uitvoering van de overeenkomst kan opschorten. De Coronamaatregelen vanwege de overheid zullen steeds als een situatie van overmacht worden beschouwd. Anders wordt het wanneer bijvoorbeeld enkele van jouw werknemers zelf geveld worden door het virus. In dergelijke gevallen is de uitvoering van de overeenkomst niet onmogelijk. Het contract kan immers nog door andere werknemers verder worden uitgevoerd. De uitvoering wordt hierdoor wel bemoeilijkt, omdat dit bijvoorbeeld meer tijd kost om een andere werknemer in te werken in het dossier.

Corona en IT/IP-contracten

Of het Coronavirus nu kan worden ingezet als ‘joker’ om jouw IT/IP-contract niet verder te moeten uitvoeren, zal afhankelijk zijn van de specifieke formulering in het desbetreffende contract. Dit komt omwille van het feit dat IT-contracten meestal een eigen definitie van overmacht zullen hanteren.

In de meeste IT/IP-contracten wordt een niet-exhaustieve lijst opgenomen met situaties die als overmacht kunnen worden beschouwd. Het is daarbij steeds mogelijk om gezamenlijk overeen te komen om ook gevallen die in de eerste plaats niet als overmacht worden beschouwd, toch op te nemen in de lijst. Op die manier kunnen situaties die de uitvoering van de overeenkomst louter bemoeilijken, ook worden ingezet om de verplichtingen op te schorten. Zo kan het voorkomen dat de overeenkomst uitdrukkelijk bepaalt dat de IT-leverancier niet langer moet leveren wanneer één van zijn werknemers wegvalt omwille van ziekte, i.e. het Coronavirus.

Vergeet daarnaast niet dat situaties die wel beschouwd worden als overmacht, maar niet uitdrukkelijk in de lijst worden opgenomen, zoals bijvoorbeeld epidemieën, of de Corona pandemie, nog steeds kunnen ingeroepen worden als overmacht. Dit volgt uit artikel 1148 van het Burgerlijk Wetboek. Overmacht kan immers altijd worden ingeroepen, ook al werd dit niet uitdrukkelijk overeengekomen. Ook al spreekt je contract niet over epidemieën, toch zal dit niet uitsluiten dat het Coronavirus aanzien wordt als een overmachtssituatie, waardoor je de uitvoering van de contractuele verplichtingen kan opschorten.

Contract gecanceld of uitgesteld?

Het voorgaande is waarschijnlijk niet zo fijn om te horen wanneer een opdrachtgever jouw opdracht opschort of uitstelt. Zoals al werd aangegeven, heeft de opdrachtgever het recht de opdracht op te schorten indien hij zelf verhinderd wordt door overmacht. De uitvoerder kan dan wel nagaan of het Coronavirus effectief een impact heeft op de uitvoering van de overeenkomst, om zo eventueel het inroepen van overmacht te betwisten. Het is immers niet ondenkbaar dat een opdrachtgever, louter om opportunistische redenen probeert onder het contract uit te komen, en daarvoor dankbaar gebruik maakt van het Coronavirus.

Bekijken we een overeenkomst waarbij de opdrachtgever de ontwikkeling van een website uitbesteedt aan een uitvoerder; dan lijkt het onwaarschijnlijk dat de opdrachtgever de overeenkomst zomaar kan uitstellen door overmacht in te roepen. Er moet immers aangetoond kunnen worden dat het Coronavirus ervoor zorgt dat er niet meer uitgevoerd kan worden, wat in het geval van het bouwen van een website moeilijk zal zijn.

Wij raden dan ook aan om jouw IT/IP-contract kritisch te bekijken, alvorens de opschorting ervan kan worden ingeroepen. Als expert in de IT/IP-contracten helpen wij jou graag met deze analyse. Je kan ons hiervoor steeds contacteren op hallo@dejuristen.be. Mailen is veilig!

Geschreven door: Helena Depaepe, Legal Adviser deJuristen, en Kris Seyen, Partner deJuristen

Onze diensten

Information Technology

Intellectuele Eigendom

Privacy

e-Compliance