Als “creative” weet je waarschijnlijk hoe gemakkelijk iemand je inhoud online kan stelen. Het opsporen van die copycats is bijzonder lastig. Maar het afdwingen van jouw wettelijke rechten als auteur is nog moeilijker: hoewel de auteurswet je werk beschermt, was er tot nu toe immers geen sluitend registratiesysteem om je eigendom aan te tonen.
Tot nu toe. Want door de ontwikkeling van blockchain bieden zich volledig nieuwe technieken aan om intellectuele eigendom te beschermen.
Wat met intellectuele eigendom in een online maatschappij?
Je schrijft. Je componeert. Je fotografeert. Het boek, het liedje, de foto: deze zijn jouw eigendom. Logisch toch? Het is bovendien ook wat de wet zegt. Maar wat doe je als het jouw woord is tegen dat van een copycat? Door het ontbreken van een officieel document of tijdstempel is het moeilijk om te bewijzen welke creatie eerst kwam, en wie dus de copycat is.
In onze online maatschappij is de uitdaging bovendien nog véél groter geworden: er staan immers gigantische hoeveelheden informatie online, zodat het nauwelijks mogelijk is om die nog zelf te doorzoeken.
De prachtige foto van dat jacht in de haven van Monaco die je een paar jaar geleden gemaakt hebt? Die wordt nu aan de andere kant van de wereld misschien gebruikt als achtergrond in Zoom. En spontaan gaat een bedrijf jou natuurlijk geen vergoeding aanbieden, ook al is het duidelijk dat ze je werk illegaal gebruiken. Zij weten immers ook dat het aan jou is om je eigendom te bewijzen en je rechten af te dwingen. Wil je een faire vergoeding voor het gebruik van jouw auteursrechtelijk beschermde foto, dan ga je al gauw een advocaat onder de arm moeten nemen en een lange en dure procedure volgen. En lukt het je niet om je auteurschap te bewijzen, dan zou je dergelijke procedure zelfs kunnen verliezen.
Blockchain, het systeem dat ervoor zorgt dat bv. de Bitcoin werkt, biedt hier oplossingen. Het kan immers toegepast worden zodanig dat er geen twijfel meer kan bestaan over bij wie het auteursrecht rust. Hoe gaat dit in zijn werk?
Blockchain en gedecentraliseerde grootboeken
Cryptocurrencies zoals Bitcoin zijn niet revolutionair omdat ze een vorm van digitale valuta zijn. We betalen immers al verschillende decennia digitaal. Bitcoin is revolutionair omdat eigendom niet langer bijgehouden wordt door centrale banken of overheden, maar door blockchain-technologie vastgelegd via een grootboek dat open is voor iedereen die het systeem gebruikt.
Dit systeem wordt een Decentralized Ledger (gedecentraliseerd grootboek) genoemd, en een toepassing die hiervan gebruik maakt, “Decentralized Ledger Technology” (DLT). De opgeslagen informatie wordt verspreid over een netwerk van verschillende gebruikers: zonder centrale beheerder of centrale gegevensopslag, en de gegevens worden constant gesynchroniseerd en bijgewerkt.
En wat is dat dan met die “blockchain”? Blockchain is een vorm van DLT, waarbij gegevens opgeslagen worden in een “ketting van (data)blokken”. Het is bovendien een ketting waarbij enkel achteraan nieuwe blokken kunnen worden toegevoegd. Elk blok bevat data, en wordt afgesloten met de hash van al die gegevens. Een hash is een algoritmische toepassing uit de cryptografie waarbij een reeks tekens van willekeurige lengte omgezet wordt naar een reeks tekens van vaste lengte. Dit werkt in beginsel slechts in één richting, waardoor de hash ook wel beschouwd wordt als een digitale vingerafdruk.
Elk nieuw blok bevat bovendien de hash van het vorige blok, waardoor de blokken dus naar elkaar verwijzen en de ketting ontstaat. En een nieuw blok wordt slechts geaccepteerd wanneer alle deelnemers op het netwerk (DLT, weet je nog?) het geaccepteerd hebben. Het is dus ook niet mogelijk om aanpassingen te doen in een blok, omdat dan de hash van dat blok zou veranderen en de ketting zou doorbroken worden. Op die manier kan blockchain de integriteit van gegevens garanderen.
Onthoud in elk geval dat het eindresultaat een systeem is dat zeer moeilijk te corrumperen is, en dat het gemakkelijk maakt om de eigendom van zo ongeveer alles vast te leggen. Zoals je intellectuele eigendom.
Gebruik van blockchain voor auteursrechtelijke bescherming
Nu vraag je je wellicht af hoe blockchain dan juist zou kunnen helpen in je strijd met de copycats?
De technologie leent er zich toe om, zonder tussenkomst van tussenpersonen, de intellectuele eigendom onbetwistbaar vast te leggen. Geen gedoe meer over wie nu eerst was en wie gekopieerd heeft: het afdwingen van wettelijke rechten wordt nu plots veel eenvoudiger. Bovendien zijn er ook een aantal bedrijven die werken aan die bijna volledig geautomatiseerde betalingssystemen voor transacties rond IP.
Met de opkomst van Artificial Intelligence (AI), is het afspeuren van het web naar IP die onder de bestaande auteursrechtwetgeving valt bovendien nog nooit zo eenvoudig geweest. Bots kunnen op het web zoeken naar jouw IP en als ze ongeoorloofd gebruik vinden, kunt jij gaan praten met degene die jou moet betalen voor je harde werk.
Het enige wat je moet doen om van deze doorbraak te profiteren, is jouw werk registreren met een op blockchain gebaseerd IP-beschermingssysteem.
En wat met slimme contracten?
Op blockchain gebaseerde IP-registratie biedt jou als creative bovendien de mogelijkheid om de verkoop automatisch te beheren via slimme contracten.
Via slimme contracten kan je immers exploitatievoorwaarden voor je IP vastleggen, en vervolgens direct communiceren met mensen die je creaties willen kopen. Artiesten als Mobius en Imogen Heap brengen hun nummers uit via een op Blockchain gebaseerde dienst genaamd Ujo. Dit stelt hen in staat om direct te communiceren met hun fans, en hun werk aan te bieden tegen de best mogelijke tarieven. Zeer recent werd het populaire YouTube-filmpje “Charlie bit my finger” verkocht voor 622.000 euro, en dit via een NFT (een NFT of een non-fungible token is een digitaal certificaat van eigendom dat gelinkt is aan een uniek, virtueel object. Door een NFT te kopen, word je eigenaar van een digitaal product).
Tot nu toe stonden er veel mensen tussen een artiest en de mensen die hun werk kochten. Door gebruik te maken van slimme contracten en microbetalingen, krijgen de mensen die écht muziek maken, schrijven en kunst maken méér voor hun inspanningen, terwijl ze tegelijk hun IP beter beschermen.
Blockchain IP-bescherming is de toekomst
In onze digitale informatiemaatschappij is veel mogelijk, ook voor creatives. Tegelijk worden vooral de kleinere spelers in een aanzienlijke achterstandspositie geplaatst wat betreft de exploitatie van hun IP. Het lijkt een moeilijke paradox. Vandaag hebben creatives van over de hele wereld echter een nieuw instrument om ervoor te zorgen dat ze eerlijk betaald worden voor hun werk. Veel zal afhangen van de openheid om de nieuwe blockchain technologie een plaats te geven in ons dagelijks leven.
Het is dan ook zeker niet fout om te stellen dat het internet, dat jaren lang een bedreiging was voor de bescherming van intellectuele eigendom, nu plots het beste lijkt te zijn dat ooit is overkomen aan de makers van creatieve werken. Of hoe de technologie toch steeds evolueert naar een balans op een hoger en beter niveau.
Ben je geïnteresseerd in op blockchain gebaseerde IP beschermingssystemen? Je kan ons steeds contacteren via hallo@dejuristen.be.
Geschreven door Kris Seyen, Partner deJuristen
