Aha, het is gelukt. We hebben je click. Onze collega deed uiteraard helemaal niets bij onze concurrent. Je zult nu wel ontgoocheld zijn in ons, maar dat kan ons weinig schelen. Het enige wat wij willen, is jouw click, want die brengt ons geld op. Dat is hoe clickbaiting werkt.
Clickbaiting op sociale media is een beetje zoals bumperkleven in het verkeer. Het is ongelooflijk irritant, maar er wordt heel weinig tegen gedaan. Op Facebook (en Twitter) worden berichten gepost die de nieuwsgierigheid van de lezer triggeren. Bij de boodschap hoort een link, om de nieuwsgierigheid te bevredigen, moet de lezer de link aanklikken, om dan meestal een website zonder al te veel waardevolle inhoud te vinden. De websites doen dit, omdat ze op die manier een groot aantal clicks halen op hun website, en hoe meer clicks, hoe meer je kunt vragen aan adverteerders. Veel mensen klagen over het verschijnsel. Wij vragen ons af of er iets tegen het verschijnsel kan, of überhaupt moet worden gedaan.
Er moet in eerste instantie een onderscheid worden gemaakt tussen twee soorten websites die zich aan clickbaiting schuldig maken. Aan de ene kant heb je websites zoals Buzzfeed en HLN. Deze websites gebruiken clickbaiting maar al te graag om bezoekers op hun website te krijgen, maar de inhoud van de pagina achter de clickbait-link bevredigt wel degelijk de nieuwsgierigheid van de lezer. Deze websites vertrekken van hun inhoud, en gaan dan clickbaiten om mensen naar de inhoud te lokken.
Anders ligt het bij websites zoals Voetbalnieuws of ViralNova. Deze websites stellen hun inhoud (en titels) op met als enige doel zoveel mogelijk clicks te scoren. Bovendien wordt regelmatig informatie in deze inhoud opgenomen die opzettelijk fout of aanstootgevend is. Dit doen ze om mensen op hun Facebook-pagina op het bericht te laten reageren, want: hoe meer reacties op een link, hoe meer mensen deze link zien, hoe meer kliks de link oplevert.
Ter illustratie: Voetbalnieuws postte recent een artikel waarin zij de 10 spelers met het meeste potentieel in de Jupiler Pro League op een rijtje zetten. Het zette in haar top 10 nieuwbakken AA Gent spits Moses Simon op de eerste plaats. Simon had op dat moment welgeteld drie wedstrijden in België gespeeld, waarvan één erg zwakke. De reacties op het artikel op Facebook swingden de pan uit. Missie geslaagd dus.
Wat kunnen we dan doen aan clickbaiting? Dat er op wetgevend vlak niet moet worden tegen opgetreden lijkt duidelijk. De wetgever heeft nuttiger taken op haar to-do-lijst dan het terechtwijzen van een aantal pseudo-journalisten dat een zakcentje kan bijverdienen louter door andere mensen te irriteren. Van clickbaiting is nog nooit iemand gestorven.
Wel moeten we in eerste instantie een beetje vertrouwen hebben in Facebook. Facebook levert gigantische inspanningen om de berichtenstroom zo interessant mogelijk te maken voor haar gebruikers. Er worden ongelooflijk ingewikkelde algoritmes losgelaten op elk bericht dat op Facebook verschijnt, zodat het bericht enkel zichtbaar wordt voor wie het mogelijks interessant zou kunnen vinden. In augustus vorig jaar kondigde Facebook ook aan dat zij algoritmes zouden introduceren die clickbait-websites zouden moeten weren. Om dit te doen zou worden gekeken naar het aantal seconden dat de gebruiker op een website blijft na de click.
Voorlopig lijken de websites de algoritmes echter vrij eenvoudig te kunnen omzeilen, zo wordt er namelijk veel geïnvesteerd in Facebook-advertenties, van zodra een bericht voor Facebook een bron van inkomsten is, levert Facebook geen inspanningen meer om het bericht te verbergen, wel integendeel.
Indien men zich dus echt ergert aan de vele clickbait berichten op Facebook, dan lijkt de beste instantie het blokkeren van de pagina, en in elk geval niet op berichten, hoe fout of aanstootgevend ook, te reageren!
Deze bijdrage werd geschreven door Karel-Jan Vercruysse
