Belgisch Vluchtelingencommissariaat heeft je een vriendschapsverzoek gestuurd

26 april 2017 | GDPR, Privacy

Naar aanleiding van ons Privacy event ‘de Privacyproef’ op 1 juni 2017 in de Ghelamco Arena te Gent, brengen we je met deze blogpost het eerste deel van onze wekelijkse blog over een privacy gerelateerd thema. Meer informatie omtrent het evenement vind je alvast hier terug: www.deprivacyproef.be.

Theo Francken: “Ministerraad gedaan. Wetsontwerp goedgekeurd!”

Op vrijdag 21 april heeft de Belgische Ministerraad een voorontwerp goedgekeurd dat de privacy van asielzoekers lijkt in te perken. Hoewel het voorontwerp een waaier van meer dan dertig maatregelen omvat, viel ons oog op de nieuwe regelingen die verband houden met het recht op privé-leven van de asielaanvrager.

Nieuwe bevoegdheden  

Eerst en vooral is dit voorontwerp niets meer, dan de omzetting van een Europese Richtlijn omtrent asielprocedures naar het nationale Belgische recht. Het Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen (‘CGVS’) zal bevoegd worden om de sociale mediaprofielen van de asielaanvrager te controleren. Een wettelijk bepaalde controle zal enkel mogen gebeuren om de betrouwbaarheid van de beweerde achtergrond of reisweg van de aanvrager te controleren. Hiermee wil Staatssecretaris van Asiel en Migratie Theo Francken misbruiken voorkomen. Zo kan het CGVS onechte aanvragen beter achterhalen. Een dergelijke bijkomende maatregel moet het voor de migratiediensten vergemakkelijken om de whereabouts van de betreffende personen te controleren. Dit gebeurde in het verleden al, maar zorgde vaak voor problemen doordat er geen juridische basis voorhanden was, aldus Staatssecretaris Francken.

Weigering tot inzage privéleven, grond voor weigering asiel?

De vraag rijst of een juridische basis hier nodig is. “In de nieuwe wet wordt de toelating voor het checken van het publieke deel van sociale netwerken nu juridisch gebetonneerd”, klinkt het aan het adres van Francken. Het gaat immers om het controleren van het publieke deel van sociale mediaprofielen. Hierop kan elke gebruiker zijn privacy-instellingen zodanig instellen dat niet-bevriende leden enkel informatie kunnen zien, waarvan de openbaarheid werd toegestaan.

Aangezien de persoon in kwestie zelf bepaalt wat wel en niet zichtbaar is, lijkt het screenen van het publieke deel van sociale mediaprofielen geen flagrante schending van de privacy. In het licht van de nieuwe Europese wetgeving omtrent bescherming van gegevens die er aan komt, dient het CGVS immers uitdrukkelijk de toelating te krijgen om deze informatie te verwerken in de asielaanvraag.

Daarnaast komt er ook een soepelere regeling omtrent het screenen van mobiele apparaten. Dit zal immers enkel kunnen mits de toestemming van de asielaanvrager. Op het eerste gezicht lijkt dit wegens het bekomen van diens toestemming dus geen duidelijke schending van de privacy. Maar wat gebeurt er indien de asielaanvrager weigert?

Volgens Theo Francken doet dit de geloofwaardigheid van de asielaanvraag geen goed en zal een weigering mogelijks een negatieve invloed hebben op de eindbeslissing. De privacy van iedere asielzoeker indachtig, is dergelijke uitspraak uiterst problematisch. Het recht op privacy wordt door dergelijke praktijken eigenlijk volledig uitgehold. Dit creëert dan ook een ‘chilling effect’, want het weigeren om toegang te verlenen tot diens sociale media impliceert min of meer al een weigering tot het inwilligen van de asielaanvraag. De screening van sociale media zou immers nooit doorslaggevend mogen zijn voor het vluchtelingencommissariaat om tot een gegronde beslissing te komen in het dossier. Van een “keuze” om toegang te verlenen, is hier dan de facto geen sprake meer.

Real life to the rescue

Het is echter niet enkel een negatief verhaal. De controle van sociale media kan ook in het voordeel werken van een vluchteling, aangezien het regelmatig voorkomt dat een persoon zijn of haar verhaal niet kan staven aan de hand van officiële documenten. Dit is immers een terugkerend probleem in conflictgebieden zoals Syrië, waar documenten snel verloren gaan. Het draagt bij aan de geloofwaardigheid indien de informatie die op de sociale media wordt gevonden, in overeenstemming is met de verklaring van de asielzoeker.

To be continued…

Er is tot slot sprake van een conflict tussen enerzijds het garanderen van openbare veiligheid en anderzijds het recht op privacy, zoals gewaarborgd door art. 8 EVRM. Het voorontwerp is ondertussen doorgestuurd naar de Raad van State voor verder advies. Het valt dus nog af te wachten wat zij van deze nieuwe maatregelen vinden.

Geschreven door theRunway en Thomas Vermaerke

Onze diensten

Information Technology

Intellectuele Eigendom

Privacy

e-Compliance