Terrorisme. Privacy ruilen voor veiligheid?

19 november 2015 | GDPR, Privacy

#

Deze opinie werd geschreven op 19 november 2015 door Matthias Dobbelaere-Welvaert en vertegenwoordigt niet noodzakelijk de opinie van dit kantoor. Matthias is Managing Partner van theJurists Europe (deJuristen/lesJuristes), en professor Copyright & Mediarights bij de Erasmus Hogeschool Brussel.

Parijs. 

Parijs. Hoeft er nog over geschreven worden? De hoeveelheid pijn, paniek en totale ontreddering die de dagen vulden na de aanslagen, zijn amper bij woorden uit te drukken. Na de pijn komt echter de rationaliteit. De wraakzucht. Begrijpelijk, maar hoever zijn we bereid te gaan om tot een voor ons acceptabel niveau van veiligheid te komen?

9/11

9/11. De dag de Verenigde Staten een stukje van haar bij wijlen arrogante trots verloor. Samen met Twin-towers stort ook het vertrouwen van de gemiddelde Amerikaanse burger in het bestuursapparaat ineen. Harde maatregelen worden genomen, nieuwe veiligheidsdiensten uit de grond gestampt en de bestaande diensten krijgen extra middelen en vrijheden. Het algemeen afluisteren van communicatie wordt (her)actief, zonder veel tegenstemmen. Want wie is nu tegen meer veiligheid, als onschuldige personen het slachtoffer worden van bloedige religieuze motieven?

NSA

Af en toe spuwt een geheim bestuurlijk apparaat ook iets terug in de massa. Edward Snowden. Nu al de bekendste klokkenluider van de 21ste eeuw, brengt een schokgolf door de Verenigde Staten. Machtsmisbruik, manipulatie, algehele beknotting van het persoonlijk leven van burgers. Wat velen al vermoedden, zet Snowden op papier. Nieuw was het ook niet. PRISM was de nieuwe schande, ECHELON de schande van de jaren ’90. Oude wijn in nieuwe zakken. Snowden is een paria, opgejaagd door het apparaatsysteem, met bescherming uit vaak liberale landen die evengoed een politieke agenda hebben. Ondertussen gaat de NSA gewoon door, met een andere naam voor het afluisterprogramma (wie ooit de akelig correcte Bourne Trilogy zag, weet hoe makkelijk het is om van interne projectnamen te veranderen).

Willen we onze eigen NSA? 

Hoe ver zijn we bereid te gaan? Hoe onveilig voelen we ons nu werkelijk? Hoeveel van onze persoonlijke vrijheid willen we opgeven in ruil om meer terroristen te kunnen arresteren? Dรกt, en niks anders, zal de inzet zijn van onze politieke partijen de komende weken en maanden. De drang naar macht en controle is bij overheidsinstanties en regeringen imminent aanwezig. Wat vaak ontbreekt is de democratische grondslag en draagvlak voor ingrijpende veranderingen. Ik schreef in juni 2015 dat anonieme SIM-kaarten wellicht verleden tijd zouden worden, en hoe dat niet meer is dan een lapje voor het bloeden om een illusie van veiligheid door te drukken. Minister De Croo greep in, en reageerde dat hij geen voorstander was van de maatregel. Het nieuws rond de SIM-kaarten bloedde dood. Vandaag echter, ziet de politiek haar kans, en drukt ze in nieuwe maatregelen alsnog het einde door van de anonieme prepaids.

Er zijn nog wel een pak meer maatregelen die de regering ten voordele van onze ‘algemene veiligheid’ wil nemen. De komende weken zal duidelijk moeten worden hoe concreet zij zijn, en hoe de invulling zal gebeuren.

Besluit: veiligheid is een illusie. 

Mag ik, los van jouw pijn, angst en misschien zelfs interne paniek, ook kritisch zijn? Mag ik schrijven dat ik veiligheid een illusie vind? Dat ik het onkies vind dat de regering nu opeens wรฉl werk maakt van anonieme prepaids (een maatregel die immers enkele maanden geleden werd opgeworpen, en dus in se niks te maken heeft met de aanslagen in Parijs)? Mag ik onze beleidsmakers ervan verdenken ook andere motieven te hebben dan enkel het voorkomen van terrorisme, wanneer zij naar een grotere controlestaat wil evolueren?

Ik spreek voor mijzelf, als privacyvoorvechter en -jurist. Ik ben mij daarvan bewust. Ik accepteer echter een graad van onveiligheid. Ik weiger mijn privacy af te geven, te zien verkleinen of te zien worden geridiculiseerd, goed wetende dat dit een morele overwinning van terrorisme impliceert. Veiligheid bestaat niet. Het is een illusie, zo groot als het leven zelf.

Een woord van waarschuwing: indien we nu, op ditzelfde moment, geen gebalde vuist maken naar onze beleidsmakers, krijgen we ongetwijfeld de controlestaat waar maar enkelen van ons echt in geloven of naar verlangen. Terrorisme, en het argument daarrond, is niets meer dan een doekje voor het bloeden. De vrijheid van een individu, die rechtmatig en binnen de lijnen van de wet handelt, dient als hoogste prioriteit te worden aanzien. Indien niet, dan is het een kwestie van tijd voor we ook hier onze eigen Edward Snowden mogen verwelkomen. En daar, heb ik bijzonder weinig zin in.

Onze diensten

Information Technology

Intellectuele Eigendom

Privacy

e-Compliance