Wilde de Trump-campagne echt Four Seasons Total Landscaping in Philadelphia boeken en niet het Four Seasons Hotel? En hoe kan één stad twee Four Seasons hebben? Wat de bedoeling was, zullen we wellicht nooit te weten komen. Maar het illustreert een belangrijk principe van het merkenrecht: niet alle gevallen van werkelijke verwarring tussen twee gelijknamige bedrijven zal leiden tot betwistbare verwarring die door het merkenrecht kan worden verholpen.
De aankondiging en de eigenlijke verwarring
Vier dagen na de presidentsverkiezingen van 2020 kondigde president Donald Trump op Twitter aan dat er een « Lawyers Press Conference at Four Seasons, Philadelphia » zou komen. 11:00 A.M. » Kort daarna keerde President Trump terug naar Twitter om te verduidelijken dat de persconferentie niet zou plaatsvinden in het Four Seasons Hotel, maar in plaats daarvan in het gelijknamige Four Seasons Total Landscaping.
Geïnteresseerden contacteerden al snel het Four Seasons Hotel om bevestiging dat de conferentie daar zou plaatsvinden. Maar het hotel verwees de pers naar de tuinaannemer en bevestigde op Twitter dat deze tuinaannemer « geen relatie heeft met het hotel ».
Uiteindelijk verzamelde de binnenlandse en internationale pers buiten voor een garagedeur bij Four Seasons Total Landscaping, om van de advocaten van President Trump, met inbegrip van de vroegere burgemeester van New York, Rudy Giuliani, te horen hoe de campagne denkt de vermeende kiezersfraude in de presidentiële verkiezing aan te pakken. Men kan zich op dat ogenblik nauwelijks een belangrijker onderwerp met grotere juridische en politieke implicaties voor de toekomst van de Verenigde Staten indenken. Dus waarom vond deze conferentie dan plaats buiten, aan een tuinbouwbedrijf aan de rand van Philadelphia? Het meest voor de hand liggende antwoord is: per ongeluk.
Al gauw werd immers gespeculeerd dat een medewerker ten onrechte het Four Seasons Total Landscaping bedrijf had geboekt in plaats van het bekendere Four Seasons Hotel. Deze conclusie lijkt zeer aannemelijk als je bedenkt dat Four Seasons Total Landscaping zich in dezelfde buurt bevindt als een crematorium en een seksshop, en niets in de inhoud van de persconferentie enige band met deze locatie suggereerde.
Het merkenrecht en het verwarringsgevaar
Het merkenrecht heeft als doel onder meer om de consument te beschermen tegen de verwarring die kan ontstaan wanneer er twee gelijknamige bedrijven in een geografisch gebied bestaan. Waarom staat de wet dan toe dat het Four Seasons Hotel en Four Seasons Total Landscaping naast elkaar bestaan? Het korte antwoord is dat het merkenrecht bedoeld is om situaties uit te sluiten waarin sprake is van verwarringsgevaar, maar het is niet bedoeld om bescherming te bieden tegen elke situatie waarin iemand daadwerkelijk in de war is, met name wanneer die persoon te snel of met mindere scherpzinnigheid handelt dan een normale consument zou kunnen doen.
Wanneer twee merken vergeleken worden, moeten een aantal factoren afgewogen worden om te bepalen of er sprake is van verwarringsgevaar. De belangrijkste van deze factoren is een vergelijking van de overeenstemming van de merken en de verwantschap van de betrokken waren en diensten.
Overeenstemming van merken
In ons voorbeeld bevatten beide merken hetzelfde begindeel « Four Seasons » en eindigen met woorden die de aard van de onderneming beschrijven, « Hotel » en « Total Landscaping ». Een vergelijking van de merken alleen al zou dus kunnen leiden tot de overtuiging dat de bedrijven op de een of andere manier verwant of verbonden zijn, aangezien ze het meest onderscheidende deel van hun naam gemeenschappelijk hebben.
Verwantschap van waren en diensten
Het onderzoek naar het verwarringsgevaar vereist echter ook een afweging of de diensten in kwestie, in dit geval horecadiensten en landschapsarchitectuur, voldoende verwant zijn dat men zou kunnen geloven dat de bedrijven met elkaar verbonden zijn. Als de goederen en diensten immers niets met elkaar te maken, is het minder waarschijnlijk dat er verwarring bij de consument ontstaat. Dit geldt zelfs wanneer de merken exact hetzelfde zijn, zoals bij Lotus Bakery en bij Lotus Cars. Een redelijke consument zal waarschijnlijk niet geloven dat de twee Lotussen iets met elkaar te maken hebben, omdat hun productaanbod zo verschillend is.
De verwarring van gehaaste idioten
In deze situatie was er natuurlijk iemand in de war. Het was hoogst waarschijnlijk de bedoeling van de Trump-campagne om een conferentieruimte te boeken in het Four Seasons Hotel, maar desalniettemin boekten ze ruimte bij Four Seasons Total Landscaping. Een geval van werkelijke verwarring bij de consument zoals dit is echter slechts één van de vele factoren van test voor verwarringsgevaar. De test vereist immers een reflectie over de vraag of het waarschijnlijk is dat bijvoorbeeld iemand die een conferentieruimte wilde boeken een tuinbouwbedrijf zou bellen. Tot het afgelopen weekend was het gemakkelijk om te concluderen dat een dergelijke mogelijkheid uiterst onwaarschijnlijk zou zijn.
Als Four Seasons Hotel echter zou aantonen dat een groot aantal mensen die op zoek waren naar haar faciliteiten voor vergaderingen uiteindelijk hun persmoment bij Four Seasons Total Landscaping boekten, zouden ze misschien kunnen aantonen dat de twee merken verwarrend zijn. Het feit echter dat iemand die onder aanzienlijke tijdsdruk handelt, een keer in de war was, is over het algemeen niet voldoende. Iets dichter bij de deur hebben de rechtbanken in het Verenigd Koninkrijk reeds eerder verwezen naar iemand die zich in een vergelijkbare situatie bevindt als een « idioot met haast ». En van gehaaste idioten die in de war zijn, wordt over het algemeen niet zonder meer aangenomen dat zij relevant zijn om verwarringsgevaar aan te tonen.
Conclusie
Het merkenrecht bestaat onder meer om consumenten te beschermen tegen de verwarring die kan ontstaan wanneer er twee gelijknamige bedrijven bestaan, maar de wet voorziet niet in een rechtsmiddel telkens wanneer één persoon toevallig in de war is, zelfs als die persoon optreedt namens de president van de Verenigde Staten.
Bij vragen hierover kan u ons steeds contacteren via hallo@dejuristen.be.
Geschreven door Kris Seyen, Partner deJuristen