Stel, op een gegeven moment blader je door de nieuwste H&M-catalogus, wanneer je oog plots valt op Katy Perry, gekleed in een vrolijke kersttrui met daarop de naam van je blog. Het overkwam de Diemense Elfi Voorhuis. Vrolijk wordt de Nederlandse blogster echter niet van de gratis reclame. Ze beschuldigt de Zweedse modeketen nu van plagiaat.
Elfi Selfie, zo heet de blog van Elfi. De naam die H&M op haar kersttruien heeft gedrukt is Elfie Selfie, met een extra “E” dus. Bovendien gebruikt H&M exact hetzelfde lettertype dan in het logo van Elfi Selfie is gebruikt. “Geen toeval”, zo zegt de blogster. “Toch wel”, aldus H&M. In elk geval genoeg voer voor een boeiende discussie!
Auteursrecht
In eerste instantie zal Elfi zich op haar auteursrecht willen beroepen. Auteursrecht geldt automatisch op alles dat is uitgedrukt in een concrete vorm (check!), voldoende origineel is (check?) en en het resultaat is van een zekere creativiteit (check??).
Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen de loutere combinatie van de twee woorden “Elfi” en “Selfie” en het logo dat hierbij is ontworpen. Voor wat betreft de woorden kan alvast over twee van de drie voorwaarden (originaliteit en creativiteit) worden gediscussieerd. Een eenvoudige google-search op de naam Elfi(e) Selfie toont aan dat deze woordspeling al veelvuldig werd gebruikt, de naam zal dus wellicht geen bescherming van het auteursrecht genieten, gezien niet aan de drie voorwaarden is voldaan.
Het logo op zich zou wel kunnen beschermd zijn door het auteursrecht, ook al lijkt het erop dat een standaard lettertype werd gebruikt bij de creatie ervan. Het feit dat de ontwerper voor dit logo dit specifieke lettertype heeft gekozen, kan worden gezien als het resultaat van een zeker creatief proces, gezien nog geen eerder gelijkaardig logo voor deze twee woorden is ontworpen, is het logo op zich ook origineel, we kunnen er dus van uit gaan dat het logo effectief auteursrechtelijk beschermd is.
Bewijskracht
Helaas houdt het daar niet bij op voor Elfi. Niet alleen moet ze aantonen dat ze zelf het auteursrecht bezit (laten we er voor het gemak van uitgaan dat ze dit kan), ze moet ook nog een keer aantonen dat H&M op de hoogte was van het bestaan van haar auteursrechtelijk beschermd werk, en dat ze desondanks toch een inbreuk hierop hebben begaan. Wellicht een onbegonnen opdracht.
Dus?
Dus? Als een grote keten je werk plagieert kun je hier niets tegen doen? Gelukkig wel. Er bestaat namelijk nog altijd zoiets als het merkenrecht. Elfi had namelijk haar logo kunnen laten beschermen als merk. In dat geval was er helemaal geen discussie geweest, want dan beging H&M een flagrante inbreuk tegen Elfi’s merkenrecht, en dat valt heel eenvoudig aan te tonen; het certificaat van registratie bewijst dit namelijk zwart op wit.
Wellicht heeft het juridische team van H&M zich wel de tijd getroost om even te onderzoeken of het merk al dan niet beschermd was alvorens de trui in productie te laten gaan, omdat ook zij uiteraard weten dat het aan de hand van auteursrecht voor de Nederlandse heel erg moeilijk wordt om stappen te ondernemen.
De blogster is echter de kwaadste nog niet, ze eist namelijk, zo schrijft ze op haar blog, helemaal geen geld van H&M. Met een cadeaubon of een kersttrui is ze al lang tevreden. Gezien de media-aandacht die deze case ondertussen heeft gekregen, zou het me sterk lijken dat H&M daar niet op ingaat.
Deze bijdrage werd geschreven door Karel-Jan Vercruysse en vertegenwoordigt niet noodzakelijk de mening van het kantoor.
De foto komt van de facebook-pagina van Katy Perry.
