Ben jij een ondernemer die met zijn business al eens de landsgrenzen opzoekt of misschien zelfs overschrijdt? Dan heb je je ongetwijfeld reeds het volgende afgevraagd: in welke verschillende talen moet ik mijn algemene voorwaarden opstellen?
Doe je zaken met consumenten, dan is het antwoord hierop erg belangrijk, want als je hier onvoldoende aandacht aan besteedt, zou het weleens kunnen dat je algemene voorwaarden helemaal niet van toepassing zijn … Toch?
Geen strikte regeling
De regels in verband met welke taal je moet gebruiken in jouw algemene voorwaarden zijn helemaal niet zo streng als je zou denken.
Op Europees vlak is hierover niets expliciet geregeld, enkel dat ze naar consumenten toe moeten opgesteld zijn in duidelijke en begrijpelijke taal. Lidstaten kunnen hier zelf uitzonderingen op maken, maar de meeste landen hebben hier niet echt gebruik van gemaakt. Een lidstaat die van deze mogelijkheid wel gebruik heeft gemaakt, is bijvoorbeeld Italië. De Italiaanse consumentenwetgeving stelt immers expliciet dat alle informatie die bestemd is voor consumenten, in het Italiaans moet worden opgesteld.
In België is de taalwetgeving in principe niet van toepassing op algemene voorwaarden. Bijgevolg bestaat er, in tegenstelling tot bij andere documenten zoals facturen, geen strikte regeling over het taalgebruik. Enkel dat de algemene voorwaarden duidelijk en begrijpelijk moeten zijn voor de tegenpartij.
Duidelijke en begrijpelijke taal
Dit is echter wel vaak waar het schoentje wringt. De vereiste van duidelijke en begrijpelijke algemene voorwaarden betekent dat de voorwaarden moeten opgesteld zijn in een taal die de tegenpartij begrijpt.
Moet je dan je algemene voorwaarden vertalen naar alle mogelijke talen die je klanten spreken? Nee, gelukkig gaat dit vereiste niet zo ver. Dit zou namelijk een enorme verzwaring inhouden van het Europese handelsverkeer. Je moet er wel voor zorgen dat de tegenpartij de algemene voorwaarden niet zomaar naast zich kan neerleggen omdat hij ze niet verstaat.
Stel je algemene voorwaarden dan ook steeds in een eenvoudige en duidelijke taal op en laat onnodig vakjargon achterwege.
Wikken en wegen / Overweeg jouw opties
Als ondernemer zal je geval per geval moeten bekijken of de relevante klant de algemene voorwaarden kan begrijpen. Je staat hier dus best wel even bij stil om een weloverwogen beslissing te nemen.
Indien de webshop zich focust op Nederlandstalige klanten met een volledig Nederlandstalige website, is het vanzelfsprekend niet aan te raden Duitse algemene voorwaarden te hanteren. Zelfs louter Frans kan voor de Vlaamse consument onvoldoende begrijpelijk zijn.
Indien je echter meer technologische producten verkoopt of je eerder focust op een jongere markt, dan lijkt de kans groot dat Engels een voldoende begrijpelijke taal zal zijn.
Je moet dus best zelf eens nadenken wie jouw doelpubliek is en je algemene voorwaarden hierop afstellen.
Een goede vuistregel is ook: als je in de rest van de documentatie en in alle voorafgaande communicatie een bepaalde taal gebruikt hebt, zijn je algemene voorwaarden best niet in een andere taal opgesteld. Gebruik dus steeds dezelfde taal ten aanzien van klanten.
Combineer Engels met een taalclausule
In veel omstandigheden zullen tegenwoordig Engelse algemene voorwaarden voldoende zijn, aangezien steeds meer mensen voldoende Engels spreken. Bovendien zijn Engelse algemene voorwaarden bijzonder handig indien je in verschillende landen opereert.
Wat echter een nuttige toevoeging kan zijn is een clausule waarin je stelt dat als de tegenpartij akkoord gaat met de algemene voorwaarden, hij eveneens verklaart voldoende de taal van de algemene voorwaarden te beheersen. Dit best in een resem talen zodat de tegenpartij dit in zijn eigen taal kan lezen. In dat geval zal het veel makkelijker zijn om te bewijzen dat de tegenpartij de algemene voorwaarden weldegelijk kon verstaan.
Verschillende taalversies
Mocht je je echter dichter bij de klant wil opstellen, door deze telkens in zijn eigen taal te benaderen, kan je je algemene voorwaarden ook vertalen.
Maar wat als de verschillende taalversies onderling afwijken door een onnauwkeurige vertaling? Bijvoorbeeld wanneer jouw algemene voorwaarden in het Nederlands zijn, maar je hebt een aparte Franstalige versie voorzien die door een verkeerde vertaling gunstiger blijkt dan jouw oorspronkelijke voorwaarden? Of wanneer een Franse klant zich beroept op de Duitse versie, omdat die door onzorgvuldigheden gunstiger voor hem is dan de eigen Franstalige tekst? Werken met vertalingen is dus niet zo eenvoudig.
Wat mogelijks een oplossing kan zijn, is het toevoegen van een clausule die stelt dat de oorspronkelijke versie steeds primeert op de vertaalde versie(s). Maar zo’n clausule is ook niet zonder risico!
Verschil tussen B2C en B2B?
Tussen ondernemingen verwacht de wetgever meer zelfstandigheid, en vrijheid, en wordt dus geen extra bescherming opgelegd.
De consument wordt echter wel heel sterk beschermd. In Europa gelden overal min of meer dezelfde regels voor contracten met een consument, en soms kunnen algemene voorwaarden in een andere taal problemen opleveren.
Zo oordeelde een Duitse rechter in 2016 dat de algemene voorwaarden van Whatsapp oneerlijk waren omdat ze in het Engels opgesteld waren terwijl de website van Whatsapp en de hyperlink naar de voorwaarden wel Duitstalig waren.
Het probleem met de Europese richtlijnen is dat de term ‘oneerlijk’ moeilijk af te bakenen is. In theorie kan het dus voorkomen dat een bepaalde praktijk in land A geen probleem is, terwijl in land B de rechter de algemene voorwaarden in de prullenbak gooit. Al zal dat laatste nu ook niet zo snel gebeuren en hangt alles uiteindelijk af van de context. De lengte en de complexiteit van de voorwaarden en de inhoud zelf worden ook steeds meegenomen in de beoordeling.
Naast een potentieel oneerlijk karakter, zou een consument ook kunnen gaan argumenteren dat hij geen kennis kon nemen van de algemene voorwaarden, omdat hij de taal niet machtig was. En kennisname door je tegenpartij is een voorwaarde om jouw algemene voorwaarden te kunnen afdwingen.
Het Hof van Beroep te Gent heeft hier onder meer al uitspraak over gedaan. Zo kon een bevoegdheidsbeding in de Nederlandstalige algemene voorwaarden niet worden ingeroepen omdat de voorgaande communicatie met de klant nooit in het Nederlands had plaatsgevonden. Deze gebeurde namelijk in het Frans en Duits. Nergens kon worden aangetoond dat de klant ook de Nederlandse taal beheerste. Het Hof beargumenteerde dat algemene voorwaarden opgesteld in een taal die de geadresseerde niet beheerst, niet tegenstelbaar zijn. De rechter volgde dus ook de vuistregel die we eerder vermeld hebben.
Wat met facturen?
Tot voor kort gold in België een speciale regeling voor facturen. Volgens het Taaldecreet moest een factuur altijd in de taal van de onderneming opgesteld zijn, ook al was de klant een buitenlandse onderneming. Als jouw exploitatiezetel in Vlaanderen lag, maar de factuur niet in het Nederlands opgesteld was, moest de rechter ze eenvoudigweg nietig verklaren.
Dat leidde tot een ietwat absurde rechtspraak waarbij een Italiaans bedrijf weigerde de facturen van een Belgisch bedrijf te betalen omdat de factuur deels in het Italiaans was opgesteld!
Deze zaak kwam tot voor het Europees Hof van Justitie, dat besloot dat de Vlaamse en Belgische regels strijdig waren met het vrije verkeer van goederen. Op 1 augustus 2017 werd het Taaldecreet daarom aangepast en mag een factuur nu in elke taal van de EU opgesteld worden. Belangrijk is wel dat dit bijkomstig is: de initiële factuur zal dus nog steeds in het Nederlands opgesteld moeten worden!
Maar voor facturen tussen Belgische ondernemingen geldt nog altijd de algemene regel. Vertaalde facturen zijn op zich niet rechtsgeldig. Het gaat louter om een vertaling van de initiële, Nederlandstalige factuur.
Conclusie
De keuze van de taal van de algemene voorwaarden is in principe vrij. De enige boodschap daarbij is: make yourself understood! Zorg ervoor dat jouw voorwaarden duidelijk en begrijpelijk zijn. Als je als ondernemer ook in andere taalgebieden handelt, kan je dus best eens je klantenbestand bekijken en zien welke taal het beste zou zijn voor jouw algemene voorwaarden. Indien je werkelijk internationaal handelt, lijkt Engels het meest voor de hand liggend.
Nood aan bijstand bij het bepalen van de geschikte taal voor jouw business? Of heb je een correcte juridische vertaling nodig van jouw algemene voorwaarden? Bij vragen kan u onze experten steeds contacteren via hallo@dejuristen.be.
Geschreven door Romeo Van Overbeke, Trainee deJuristen, Chloë Vanderstraeten, Legal Adviser deJuristen, en Kris Seyen, Partner deJuristen
